Oruçlu diyabet hastalarına öneriler

Sağlıklı kişilerin dahi Ramazan ayında iftar ile sahur arasına hafif bir ara öğün ekleyerek düzenli olarak üç öğün almalarının gerekli olduğunu dile getiren uzmanlar, diyabet hastalarının daha da dikkatli olması gerektiğini savundu.

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç.Dr. Ferit Kerim Küçükler, diyabet hastalarına sağlıklı bir Ramazan ayı geçirmeleri için çeşitli önerilerde bulundu.

Özellikle diyabetik hastaların oruç tutma konusunda endişeler yaşadığına dikkat çeken Yrd.Doç. Dr. Ferit Kerim Küçükler, bu ayda beslenme alışkanlıklarındaki önemli değişikliklerin düzenli giden şeker ve tansiyon değerlerinde bozulmalara yol açabildiğine dikkat çekti.

Yrd. Doç. Dr. Küçükler, “Oruç, çorba gibi sıvı gıdalar ile açılıp hafif kahvaltılıklar yendikten sonra ana öğüne geçilmeli, öğünlerde aşırı kalori alımından kaçınılmalıdır. Sahur öğününün atlanması veya öğünlerde aşırı kalorili beslenme bir takım sağlık sorunların yaşanmasına neden olabilir. Özellikle yaz aylarında yeterli sıvı alımı mutlaka sağlanmalıdır. Orta ve ağır egzersizlerden özellikle gün sonu saatlerde ve yaz aylarında kaçınmak gereklidir. Ramazan ayında insanlar genel olarak aç kaldıkları için zayıflayacaklarını düşünseler de genelde kilo alımı ile bayrama merhaba derler" dedi.

Diyabetik hastaların üç ara, üç ana öğün yemek zorunda olduklarından uzun süreli açlıkta şeker düşmesi ve yükselmesi, damar tıkanıklığı, kalp hastalıkları ve vücudun aşırı susuz kalma riskinin arttığına dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Ferit Kerim Küçükler şunları söyledi:

Diyabet hastaları için özel bir durum oluşturan Ramazan ayı için literatürde yapılmış, çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Birkaç çalışmada Ramazan ayı boyunca tip 1 ve tip 2 DM hastalarında günlük kalori ve karbonhidrat alımının düştüğü saptanmış. Tip 2 DM hastalarında düşen karbonhidrat alımına karşılık yağ alımında artış saptandığı fakat günlük total kalori alımının değişmediği bildirilmesine rağmen sağlıklı kişilerde iftar sırasında günlük kalorinin yüzde 65'inin alındığı düşünülmektedir. Vücut kütle indeksi ve kilonun değişmediği hatta azaldığı bildirilmiştir.

Diyabetli hastalarda günlük kalori alımının iftar ve sahur arasındaki döneme yayılarak alınması tavsiye edilir. Bazı çalışmalarda Ramazan ayındaki ek açlığın tip 2 DM'ta ideal düşük kalorili diyet olduğu yönünde sonuçlar çıkarılmıştır. Oruç tutan diyabetlilerde hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) sıklığının arttığı bildirilmiştir. Normal kilolu tip 2 DM'ta ve sağlıklı kişilerde kan şekerinde saat 15:00 sularında düşme, 21:00-08:00 saatleri arasında ise artış olduğu gösterilmiştir. Bir çok çalışmada HbA1C'de ( üç aylık şeker ortalaması) değişiklik saptanmamakla birlikte bazı çalışmalarda düşme olduğu bildirilmiştir. İnsulin direncinde kadınlarda daha belirgin olmak üzere her iki cinste de düzelme olduğu görülmüştür.

Ürik asit düzeyinde de düşme olmuştur. Bazı çalışmalar lipid düzeylerinde herhangi bir değişikliğin olmadığını savunurken bazıları da trigliserid düzeylerinde azalma, total kolesterol, HDL ve LDL kolesterol düzeylerinde artma olduğunu bildirmişlerdir. Bu değişiklikler sağlıklı bireylerde de izlenmiş olup sadece LDL kolesterol düzeylerinde düşme görülmüştür. Hastalarımızın Ramazan ayını en iyi şekilde geçirebilmeleri için doktorlarının tavsiyelerine uymalarını tavsiye ederim" açıklamalarında bulundu.

Dünya Bülteni