Türkiye cari açıkla mücadele ederken market rafları ithal ürünlerle dolup taşıyor. Uluslararası marketlerin de etkisiyle şampuandan diş macununa raflarda neredeyse hiç yerli üretim yok.
Cari açık sorununu çözmek için makro ekonomik önlemler tartışılırken hayatımıza giren en basit hızlı tüketim ürünleri bile kilometrelerce uzaktaki ülkelerden ithal ediliyor. Market raflarında ithal ürünler yerlilerden daha fazla yer buluyor. Bu da ne kadar adım atılırsa atılsın cari açık çözümünü geciktiriyor. Her gün market raflarında gördüğümüz ürünler hem dış ticaret ve cari açığı şişiriyor hem de işsizliğin yüksek kalmasını sağlıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 5 yılda tüketim malları ithalatı ikiye katladı. Merkez Bankası'nın önlemleriyle artan döviz kuru ocakta bir miktar ithalatı azaltsa da marketlerde ithal ürünlerden geçilmiyor.
Kavram kargaşası
Özellikle uluslararası marketlerde göze çarpan ithal ürün hakimiyeti kendini ürünlerinde hissettiriyor. Oda kokuları İngiltere'den, bulaşık makinesi deterjanları Romanya'dan, diş macunları Belçika'dan, saç boyaları Slovenya'dan, şampuanlar Avrupa Birliği'nden, saç şekillendiriciler İtalya ve Almanya'dan, diş fırçaları ABD'den, bakım ürünleri Moldova'dan ithal ediliyor. Gıda tarafında ise bebek mamaları ithal ürünlerin kontrolünde… Bebek mamaları Almanya ve Portekiz'den geliyor. Bebek ürünlerinin de tamamına yakını ithal ürün. Emzikler, biberonlar, suluklar, diş kaşıma ürünleri Avrupa'dan ithal ediliyor. Türk malı ibaresi olan ürünler ise rafların çok küçük bir bölümünü kaplıyor. Ürünler üzerindeki en büyük yanıltıcı ibare ise üreten ile pazarlayan ülke kavramları. Ürünlerin pazarlamasının ve ithalatının büyük bir bölümünü Türk şirketleri yaptığı için tüketici, ürünün Türkiye'de üretildiği yanılgısına kapılıyor.
Marketler ithal ürünü kayırıyor
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Murat Akyüz, tümüyle yabancı yatırım adıyla gelen uluslararası marketlerin, kendi ülkelerinin ürünlerine raflarında yer verdiklerini belirtti. Akyüz, "Kendi ülke mallarını ithalat avantajıyla satarak kâr elde ediyorlar. Yerli firmaların ürünlerini 6-8 adetler halinde alırken ithal malları konteynırlarla ve iadesiz rafa koyuyorlar" dedi. Yerli üreticilerin ciddi bir maliyet yükü altına girdiğini ve kısa sürede marketten çıkmak zorunda kaldığını ifade eden Akyüz, "Uygulanan bu politika nedeniyle yerli ile ithal ürün arasında ciddi bir fiyat farkı oluşuyor. İthal ürünlerden ne raf kirası ne yıllık ciro primi istiyorlar ama konu yerli üretici olunca tüm maliyetleri yüklüyorlar" diye konuştu. Bu konuya bir an önce Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın el atması gerektiğini belirten Akyüz, bu şekilde cari açık ile mücadelede ciddi bir adım atılacağını kaydetti.
Sabah