Bu yıl sert hava koşulları ve denetim sıkıntısı nedeniyle Rusya pazarına ihracatta büyük sıkıntı yaşayan Yaş Sebze ve Meyve Sektörü, üretim için alternatif 'ülke' arayışına girdi. Toplam 850 milyon dolarlık ihracat ile Rusya, yaş sebze meyve ihracatının 3'te birini oluşturuyor.
Rusya ile Türkiye arasında yaş sebze meyve ile ilgili yaşanan denetim sıkıntıları sık sık gündeme gelmişti. Rusya, ihracatçılara büyük zaman kaybettiren bu prosedürü, Ürdün ve Orta Doğu ülkelerinden gelen ürünlere uygulamıyor. Bu pazarda daha etkin olabilmek için yeni bir yol arayışa giren ihracatçılar arasındaki yeni trend sözleşmeli tarım ve tedarik yöntemleri ile Ürdün başta olmak üzere Orta Doğu ülkeleri üzerinden Rusya'ya ihracat oldu. Bu sezon sert geçen kış sezonu nedeniyle yaşanan ürün kaybı da bu trendin yayılmasındaki bir başka etken oldu. Halen 30 firmanın bu yöntemlerle yurtdışından ürün tedarik ettiği biliniyor. Gerçekleşen alım miktarı ise 2 bin ton civarında. Alım yapılan ürün gruplarında iklimden çabuk etkilenen domates, biber, salatalık gibi ürünler başı çekerken, firmalar, bu bölgelerde ambalajlama ve paketleme tesisi yatırımlarının da sinyallerini veriyor.
DENETİM SIKINTISI ORTADAN KALKIYOR
Geçtiğimiz yıl 2,5 milyar dolara ulaşan yaş sebze meyve ihracatının bugün en büyük pazarı Rusya. Domates, biber, narenciye gibi ürünler pazarın en gözde ürünleri. Antalya ağırlıklı gerçekleşen ihracattaki en büyük sıkıntılardan biri iklim koşulları. Geçtiğimiz yıl bu bölgede yaşanan sel ve fırtına felaketleri rekolteyi önemli ölçüde düşürdü. Rusya ile Türkiye arasındaki denetim sıkıntısı da olayın bir başka boyutu.
Bugün Türkiye'de Tarım ve Ekonomi Bakanlığı denetiminin ardından gümrüklerde denetlenen ürünler, Rusya'da da bir dizi testten geçiyor. Bu durum raf ömrü oldukça kısa olan yaş sebze meyvede büyük sıkıntı yaratıyor. Zaman kaybı dışında maliyet açısından da sorun yaşayan firmalar ise çözümü üretim açısından ucuz, denetim açısından sıkıntı yaratmayacak Ürdün ve Orta Doğu ülkelerinden ürün tedarik etmekte buldu.
30'A YAKIN TÜRK FİRMA ORTADOĞU'DA ÜRETİM YAPIYOR
Bu durumun bölgesel bir güç olma yolunda Türkiye'nin aslında elini güçlendirecek bir etken olduğunu anlatan Antalya İhracatçılar Birliği Başkanı Mustafa Satıcı, "Dış pazarlarda yaşanan kıran kırana rekabet firmaları farklı ülkelerden ürün tedarik etmeye ve oralarda üretim yapmaya sevk etti. Rusya, Romanya, Ukrayna gibi ülkelerde ürün dağıtımı, pazarlaması ve lojistiğini yapan Türk firmaları var. Ama artık farklı bir trendle karşı karşıyayız. Firmalarımız Fas, Ürdün, Mısır gibi ülkelerden ürün satın alarak, ihracat yaptıkları diğer ülkelerde ellerini güçlendiriyor ve rekabet avantajı yaratıyorlar. Bu ülkelerde artık ihracatçımız üretime de başladı. Dolayısıyla pazara da hakim olunuyor. Türkiye'nin bu sektörde bölgesel bir güç haline gelmesi sevindirici. İhracatımızın da sigortası" ifadelerini kullandı. Satıcı, firmaların ülke dışındaki bu arayışının sebebine de değinerek, "Gıda ve Tarım Bakanlığı Rusya'ya ihraç edilen her parti ürünü analiz ettiriyor. Bunun yarattığı zaman kaybı ve maliyeti. Diğer ülkelere yatırım yaparak aşmış oluyorlar. Ayrıca Ürdün, Fas, Mısır gibi ülkelerin üretimde sahip olduğu iklim, enerji ve işgücü maliyeti avantajları da firmalarımızı buralara yöneltiyor. Ayrıca bu ülkelerde üretim yapılmaya müsait geniş araziler de mevcut" dedi.
Dünya Gazetesi