Küresel ekonomideki daralma paralelinde bu yılın tümünde Türkiye ekonomisinde yavaşlama ve büyüme oranında belirgin bir düşüş beklenirken, imalat sanayiinin üretim, satışlar ve istihdamda yılın 2. çeyreğine ilişkin beklenti ve öngörüleri, ilk çeyreğe göre çok daha iyimser bir tabloya işaret ediyor.
Merkez Bankası’nın imalat sanayiinde gerçekleştirdiği iktisadi yönelim anketi, işyerlerinin 2. Çeyreğe ilişkin üretim planlarını, ekonomide daralma değil canlılığın süreceği beklentisine göre oluşturduklarını gösteriyor.
Dünya Gazetesinin anket kapsamındaki veri setinden yararlanarak yaptığı belirlemelere göre, imalat sanayiinde, ilk çeyrekte üretimini artırdığını bildiren işyerlerinin toplam üretimdeki payı yüzde 25.8’de kalırken, siparişlerde beklenen artış paralelinde ikinci çeyrekte üretim hacmini büyütmeye hazırlananların oranı yüzde 44.8’e ulaşıyor. Üretimi kısan işyerlerinin ilk çeyrekte yüzde 24.6 olan oranının da ikinci çeyrekte yüzde 7.9’a gerilemesi bekleniyor. Toplam üretimin yüzde 47.3’ünü gerçekleştiren işyerleri ise ikinci çeyrekte üretim hacmini, önceki üç aydaki düzeyde tutmayı planlıyor.
Sanayicilerin üretimi artırma eğiliminde, talep artışının süreceği beklentisi etkili oldu. Toplam üretimdeki payı yüzde 25.9 olan işyerleri ilk çeyrekte siparişlerinin arttığını bildirirken, ikinci çeyrekte artış bekleyenlerin oranı yüzde 48.3’e ulaştı.
Ankete göre sanayiciler, ikinci çeyrekte hem iç hem dış talepte ciddi bir canlanma bekliyor. İlk çeyrekte iç piyasadan siparişlerin arttığını bildiren yüzde 21’lik kesime karşılık, ikinci çeyrekte artış bekleyenlerin oranı yüzde 47.4’e ulaşıyor. Yüzde 29.8’lik bir kesim ilk çeyrekte ihracat siparişlerinin arttığını bildirirken, ikinci çeyrekte artış bekleyenlerin oranının ise yüzde 44 olduğu dikkati çekiyor.
İşyerleri içinde toplam üretimin yüzde 19.3’le yaklaşık beşte birini gerçekleştiren kesim gelecek üç ayda yeni eleman alımları yoluyla istihdam artışı öngörüyor. Toplam üretimin yüzde 74’le çok büyük bir bölümünü gerçekleştiren işyerleri de mevcut istihdam düzeyini korumayı planlıyor. Gelecek üç ayda çalışan sayısını azaltmaya hazırlanan işyerlerinin oranı ise sadece yüzde 6.7’de kalıyor.
İşyerlerinin üretim değeri ağırlıklı olarak yüzde 54.2 ile oldukça yüksek orandaki bir bölümünün, üretimde birim maliyetlerin ilk çeyrekte arttığını bildirdi. Maliyetlerde ikinci çeyrekte artış bekleyenlerin oranı ise yüzde 30.3’le çok daha düşük çıktı. İşyerlerinin üretim değeri ağırlıklı olarak yüzde 59.3’ü ikinci çeyrekte birim maliyetlerinde değişme beklemezken, yüzde 10.4’lük kesimin ise düşüş beklentisi içinde olduğu belirlendi.
Maliyetlere ilişkin beklentilerin fiyatlama davranışına da yansıdığı gözlendi. Birim maliyetlerindeki artış bekleyenlere paralel olarak, ikinci çeyrekte satış fiyatlarını artırma eğilimindeki işyerlerinin oranı da yüzde 26.1’e düşüyor. Buna karşılık yüzde 67.7 ile üretimin üçte ikisini gerçekleştiren işyeri fiyat düzeyini koruma eğiliminde bulunuyor. Yüzde 6.2’lik bir kesim ise fiyat indirimine gitmeyi planlıyor.
Dünya gazetesi