6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu geçtiğimiz Haziran ayında Meclis'ten geçti. Kanun Meclis'ten geçti geçmesine ancak birçok önemli maddesi, özellikle işverenler için mali yükümlülükler doğuran maddelerinin yürürlük tarihi 30 Aralık olarak belirlendi.
Altı aylık süre yeterli olmadı
30 Aralık tarihine kadar yaklaşık altı aylık sürenin işyerlerine tanınmış olmasının önemli sebepleri bulunmaktaydı. Her şeyden önce, kanun maddelerinin daha anlaşılır olması, işverenlere kendilerini hazırlama sürecinin verilmiş olması temel gerekçeler arasında yer almaktaydı.
Ancak kanun Meclis'ten geçeli altı ay olmasına rağmen, işletmelerin yeni kanun hakkında tam bir fikir sahibi olmadıklarını gördük. Gerçekten de kanun hakkında çok az bilgi sahibi olunduğu, idari para cezalarının miktarının ne olduğu konusunda bir belirsizlik ortaya çıktığı görüldü.
Kanun ertelenir mi?
Bütün bu nedenlerle, bugünlerde kanunun yürürlük tarihinin ertelenmesi talep edilmekte. Ancak çok az bir süre kaldı. Bu saatten sonra ertelenmesi oldukça zor.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun önemli maddeleri 30 Aralık 2012'de yürürlüğe girecek. Yeni dönemde iş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışanların eğitildiği, bilgilendirildiği ve katılımının sağlandığı bir iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımı benimsendi. 6331 sayılı yeni Kanun işletmelere yeni yükümlülükler ve bunların yerine getirilmemesi halinde ağır idari para cezaları öngörmekte.
İdari para cezaları oldukça yüksek
Yasaya göre 30 Aralık 2012 tarihinden itibaren risk değerlendirmesi yapmayan işveren 3 bin TL ve risk değerlendirmesi yapılmayan her ay için 4 bin 500 TL idari para cezasına çarptırılacak. 30 Şubat 2013'de risk değerlendirmesi yapmadığı tespit edilen işveren 12 bin TL idari para cezası ile karşı karşıya.
Kanun ile her işyerinde iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin görevlendirilmesi öngörülüyor. Buna göre her işyeri, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelini istihdam edecek veya bu hizmetleri ortak sağlık güvenlik birimlerinden alacak.
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdam etmemenin veya bu hizmetleri ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden almamanın cezası her ay 5 bin TL olarak belirlenmiş durumda. Diğer sağlık personelinin istihdam edilmemesi halinde aykırılığın devam ettiği her ay için 2 bin 500 TL'lik idari para cezası söz konusu.
Her işyerinde işyeri sağlık güvenlik birimi kurulması zorunluluğu kanunun önemli düzenlemelerinden. İşyeri sağlık ve güvenlik biriminin kurulmaması halinde 1.500 TL'lik idari para cezası var.
İşyerlerinde kurulları oluşturmamanın da cezaları var
İş sağlığı ve güvenliği kurulunun oluşturulması yükümlülüğü yasayla getirilen ve iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesinin koordinasyonunun sağlandığı bir kurum olarak düzenlenmiş durumda. Buna göre alt işveren ve asıl işverenin birlikte örgütlendiği durumlarda iş sağlığı ve güvenliği kurulları iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin koordinasyonunu üstlenmek durumunda.
Kanun ile iş kazalarının önlenmesi ve işyerlerinin daha güvenli hale gelmesi öngörülüyor. Son dönemde sıkça yaşanan ölümlü iş kazalarının tetiklediği bir kanun olarak ortaya çıkan iş sağlığı ve güvenliği kanunu yeni yükümlülükler ile işletmelere iş sağlığı ve güvenliği konusunda daha kapsamlı önlemlerin alınması gerektiğini vurguluyor. Belirlenen idari para cezalarının yüksekliği de denetimin caydırıcılığını arttıran bir unsur olarak ön plana çıkıyor.
CEM KILIÇ / Dünya