2. Abdülhamid Han'ın hazırlattığı petrol haritasında gösterilen yerlerde sondaj yapan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'nin en verimli petrolüne ulaştı.
Türkiye'nin en kaliteli petrolünün Batman'da çıkması gözleri Abdülhamid Han'ın bir asır önce hazırlattığı petrol haritasına çevirdi.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının (TPAO) Batman'ın Kozluk ilçesinde yaptığı sondaj çalışmalarında TPAO tarihinde en verimli petrollere ulaştığı belirtilirken, Abdülhamid Han'ın Alman maden mühendisine hazırlattığı haritada Batman'ın da aralarında bulunduğu 65 noktadaki petrol yatakları bulunuyor.
34'üncü Osmanlı Padişahı Sultan 2. Abdülhamid, 1800'lerin son çeyreğinde petrolün stratejik bir maden olduğunu görmüş, şahsi mal varlığından ödenek çıkartarak, geniş çaplı bir petrol rezervi tespit çalışması başlatmıştı. Bu çalışma neticesinde, yabancı ve yerli mühendisler eşliğinde Musul ve Bağdat bölgesinde, Dicle ve Fırat havzasında petrol taraması yapıldı. Alman maden mühendisi Paul Groskoph ve Habib Necib Efendi yönetimindeki araştırma ekibi, çalışmalarını 1901'de Sultan Abdülhamid'e sundular.Sultan'ın petrol haritası, sadece Kuzey Irak'ta değil, Hakkâri ve Bitlis'te de petrol bulunabileceğini gösteriyor. Haritayı hazırlayan heyet, Bitlis Suyu denilen çayın kıyısı boyunca önemli petrol rezervleri tespit etmiş. Bugün TPAO'nun arama yaptığı bölgeler de haritada gösteriliyor.
Petrol havzasını dolaşan Groskoph, Siirt tarafında ve Dicle Nehri kıyısında zengin petrol rezervlerinin bulunduğunu belirtiyor.Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da çalışmalarını tamamlayan heyet daha sonra, bugün Irak sınırları içinde kalan merkezlerde petrol taramasına devam etmiş. Kerkük, Zaho, Süleymaniye, Bağdat, Musul ve Altınköprü'deki petrol noktaları, kilometre ve yerleşim yerlerine göre yön tayini yapılarak kayıt altına alınmış.
Harita Türkiye Cumhuriyeti'nin yakın tarihine de damgasını vurdu. 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal haritanın doğru olup olmadığını tespit etmek için akademisyenleri görevlendirmişti. Hatta Özal'ın Körfez Savaşı sırasında Musul ve Kerküt'e girme isteğinin arkasında petrol haritasının olduğu iddia ediliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da haritanın gerçek olduğu belirterek, bilimsel gerçeklerle örtüştüğünü açıklamıştı.
65 NOKTADA PETROL TESPİT EDİLMİŞ
1. Diyarbakır
2. Mardin
3. Bismil
4. Hazro Çayı
5. Sinan
6. Batman çayı
7. Dicle
8. Midyat
9. Bedran
10. Bitlis Suyu (çayı)
11. Tulan
12. Siirt
13. Botan çayı
14. Habur
15. Fındık
16. Cizre
17. Dehuk
18. Zaho
19. Habur çayı
20. Hakkari (Çölemerik)
21. Ahmediye
22. Bisan
23. Alkuş
24. Akra
25. Büyük Zap
26. Revanduz
27. Musul
28. Karakuş
29. Nemrut
30. Küçük Zap
31. Erbil
32. Köysancak
33. Altınköprü
34. Şargat
35. Hamrin Dağı
36. Kerkük
37. Taşhurmatı
38. Tavuk
39. Karadağ
40. Süleymaniye
41. Karadağ
42. Aksu
43. Tuzhurmatı
44. Kefri (Salahiye)
45. Deli Abbas
46. Tikrit
47. Samara
48. Haso çayı
49. Narbin Suyu
50. Diyale Suyu
51. Ramadi
52. Felluce
53. Mendeli
54. Bakuba
55. Kazımiye
56. Bağdat
57. Museyyeb
58. Hılle
59. Kerbela
60. Hit
61. Fırat
62. Anah
63. El-Kadim
64. Ebu Kemal
65. Meydani
Dr. Orhan Koloğlu:
HARİTA BİLİNMİYOR AMA ABDÜLHAMİT’İN PETROLE İLGİSİ MEŞHUR
II. Abdülhamid’in petrol ile ilgili çalışmaları daha çok genel olarak biliniyor. Kapsamlı ve detaylı bir şekilde bilinmiyor. Bu haritanın ortaya çıkarılması önemli bir gelişmedir. Abdülhamid dünyadaki değişimi yakından takip ediyordu. O dönemlerde petrolün yeni kullanım alanları bulduğunun da farkındaydı. Artık motorlu taşıtlar yaygınlaşıyor ve bunlarda petrol kullanılıyordu. Donanmaları ile dünyayı idare etmeye çalışan İngilizler kömürle çalışan gemilerini artık daha pratik olan petrolle çalıştırmaya başlamışlardı.
Abdülhamid bunların hepsini biliyor ve petrolün gelecekte stratejik bir silah olacağının hesabını yapıyordu. Bu yüzden Musul’un petrol arazilerini satın aldı. Çünkü İngilizler ısrarla burayı istiyordu. İngilizler, 1. Dünya Savaşı’nda Bağdat’ı almak için harcadıkları paranın 7 mislini Musul’a sahip olmak için harcadılar.
Türkiye