Dünyanın önde gelen ekonomistleri, dünyanın, fosil yakıtlara ilişkin yapılmış trilyonlarca dolarlık yatırımların patlayabileceği ve küresel anlamda yeni bir kriz çıkarabileceği konusunda uyarılarda bulunmaya başladı.
Uzmanlar, bu riskin çok fazla dikkate alınmadığını öne sürerken, önde gelen 200 petrol ve gaz şirketinin değerinin 4 trilyon dolar civarında olduğu belirtiliyor.
London School of Economics (LSE) Profesörü Nicholas Stern, dikkate alınmayan risklerin, nasıl bir yıkıma neden olduğunun “küresel kriz”le birlikte daha iyi anlaşıldığını hatırlatırken, yeni tehlikenin petrol şirketlerinden gelebileceğine dikkat çekti.
Stern’in hazırladığı rapora göre petrol şirketlerinin elinde bulunan petrol, doğal gaz ve kömür rezervlerinin gereğinden fazla şişirildiği belirtilirken, böylelikle hisselerin de borsalarda yüksek işlem gördüğü ifade ediliyor. Aynı raporda, devletlerin, küresel ısınmayla mücadele amacıyla daha önce alınmış kısıtlamaları harfi harfine uygulaması durumunda, üzerinde spekülasyonlar yapılan bu rezervlerin üçte ikisinden fazlasının yeryüzüne çıkarılmayacağına dikkat çekiliyor.
Risk devam ediyor
Stern, hükümetlerin kararlı adımlar atması halinde söz konusu petrol ve diğer yakıt türevlerinin “yanma” fırsatı bile bulamayacağını söylerken, değeri tam olarak tahmin edilemeyecek ve geniş çaplı kayıplara yol açabileceğinin altını çizdi. Stern, borsaların, devletlerin karasızlığının yarattığı bu risk karşısında kazançlarını artırmak için piyasayı yükseltme eğilimde olduklarını da vurguladı.
Halen etkisinde olduğumuz küresel mali krizin de bu tip fark edilmez risklerin birikmesiyle oluşan “kredi balonu”ndan ortaya çıktığını hatırlatan Stern, söz konusu duruma da “karbon balonu” adını verirken, bu balonun patlaması halinde, petrol ve gaz sektörünün, piyasa değerinin yaklaşık yüzde 60’ını kaybedebileceğini de kaydetti.
Milliyet