Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) 'Kayıtlı İstihdamın Teşviki Projesi' kapsamında yürürlüğe giren ev işçilerine sigorta zorunluluğunda sıkı denetim başladı. SGK ve Maliye Bakanlığı müfettişleri, emniyet güçlerinin de desteğini alarak ev ev kaçak temizlikçi arıyor.
Genellikle öğle saatlerinde yapılan denetimlerde kapıyı açan çalışan, görevliler tarafından çapraz sorguya alınıyor. Kişinin beyanlarından evde çalıştığı tespit edilirse başka sorgular da yapılıyor. Yabancı uyruklu ise çalışma izni olup olmadığı, Türk vatandaşıysa da sigortasının yapılıp yapılmadığı soruluyor. Sadece hizmeçiler değil, sitenin güvenlik görevlileri, kapıcılar ve komşular da sorgulanıyor.
Gerek duyulması halinde güvenlik kameraları da inceleniyor. Tespitler sonucunda ev sahibine 16 ila 150 bin TL'ye kadar idari para cezası kesilebiliyor. Cezayı artıran unsurların başında hizmetlinin evde ne kadar süredir çalıştığı geliyor. Denetimlerin sıklaştığı bölgelerin başında ise gelir seviyesi yüksek semtler ve lüks siteler geliyor. Kemerburgaz, Etiler, Beşiktaş, Kadıköy, Çengelköy ve Göktürk en fazla denetim yapılan yerler.
Yetkililer denetimlerin genellikle ihbar üzerine yapıldığını ifade etti. Vatandaşların evlerinde çalıştırdığı kişileri 1 günlük dahi olsa sigorta yaptırmaları gerektiğini ifade eden yetkililer, şu açıklamayı yaptı: "Ev hizmetlerinde çalışan kişilerin 4817 Sayılı Kanun gereğince çalışma izni alması, işverenleri tarafından sigorta primlerinin ödenmesi gerekiyor."
Tespitler SGK'nın çok sayıda kurumla işbirliği sonucu yapılıyor. Uzmanlar, "SGK'nın geriye doğru 10 yıl re'sen prim tahakkuk ve tahsil yapma yetkisi bulunuyor. Böyle bir durumun tespiti halinde ev sahiplerine orta halli bir evin değeri kadar ceza kesilebilir" uyarısında bulundu.
Evde sigortasız işçi denetimlerinin artmasında şikâyetler de etkili oluyor. Bu konuda hayata geçirilen Alo 170 hattına her gün bine yakın ihbar geliyor. İhbarı genellikle komşular veya çalışanın kendisi yapıyor.
Araştırmalara göre Türkiye'de ev hizmetlerinde 700 bin kişi çalışıyor. Bunların yüzde 1'inin sigortalı olduğu tahmin ediliyor. Verilere göre 2012'de 51 ev işçisi kadın iş kazasında ölürken, 3 bini de kaza geçirdi.
Sabah