Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez, hac ibadetinin bugün karşı karşıya kaldığı iki tehlike bulunduğunu belirterek, “Haccı hac yapan ruhun azalmaya başladığını müşahede ediyoruz. Şekle bağlı bir seyahata dönüştüğü zaman, bütün müminler için tehlike çanları çalıyor demektir. Haccın karşı karşıya kaldığı diğer tehlike ise müminleri tevhit potasında eritmek, birlik beraberliği pekiştirmek olan hacda müminlerin bireyselleşmesidir. Müminlerin diğer kardeşlerinin halini sormadığı bir hac düşünülemez” dedi.
Türkiye'nin Cidde Başkonsolusluğu Mekke Din Hizmetleri Ateşiliği'nde Türk basın mensuplarıyla bir araya gelen Mehmet Görmez, "Şu an vahyin kalbindeyiz. İlahi vahiylerin şahit olduğu topraklardayız. Burası Hz. Havva validemizden dolayı her müminin ana ocağıdır, Hz. Adem Aleyhisselam’dan dolayı baba ocağıdır" diye konuştu.
Diyanet İşleri Başkanı Görmez, Mescid-i Haram’da devam eden genişletme çalışmaları sebebiyle yüzde 20 kota indirimine gidildiği için bu sene nispeten daha sakin, daha dingin bir hac dönemi yaşandığını kaydetti.
Yapılacak bu genişlemelerin önümüzdeki yıllarda hac ibadetinin daha rahat yapılmasına imkan sağlayacağını düşündüğünü dile getiren Görmez, şu an 50 bin kişinin aynı anda tavaf edebildiğini, proje bittiğinde aynı anda 180 bin insanın aşağıda tavaf yapabileceğini ifade etti. Müslümanların ekonomik imkanları arttıkça hac ve umre talebinin arttığına dikkat çeken Görmez, kota kalkar ve her insanın ekonomik imkanları artarsa yıllık 20 milyon insanın bu ibadeti yapmaya talip olacağını kaydetti.
“Hac bu yıl buruk geçiyor”
Geçen yıllara nazaran bu yıl haccın biraz buruk geçtiğini anlatan Mehmet Görmez, insanların yüzlerinde bu hüznü görmenin mümkün olduğunu söyledi. İslam ülkelerinde yaşanan kargaşanın tüm İslam aleminde üzüntüye neden olduğunu kaydeden Görmez, dünyanın değişik yerlerindeki Müslümanların buraya gelmesinin bir umut olduğunu vurguladı.
Hac ibadetinin günümüzde iki tehlikeyle karşı karşıya kaldığını dile getiren Diyanet İşleri Başkanı Görmez, konuşmasına şöyle devam etti:
"Hac ibadetine talep arttıkça, sayı arttıkça, organizasyonlar daha modernize oldukça, oteller, mekanlar daha modernize oldukça, imkanlar arttıkça haccı hac yapan ruhun azalmaya başladığını müşahade ediyoruz. Bütün ibadetler için bu var ama hac için de bunu söyleyebiliriz. Şekle bağlı bir seyahata dönüştüğü zaman, bütün müminler için tehlike çanları çalınıyor demektir. Yayınlarla, eğitimle o ruhu yeniden güçlendirmeye ihtiyaç var”
“Hacdan önce çok iyi okuma yapılmalı”
Hacı adaylarının kutsal mekanlara gelmeden önce çok iyi okuma yapmaları ve hac üzerine tefekkür etmeleri gerektiğini vurgulayan Görmez, aksi takdirde büyük manalar taşıyan sembolleri anlamlandıramadığı zaman, kişinin hayatına bir manevi ruh olarak yansımasının zayıflayacağını ifade etti.
Haccın karşı karşıya kaldığı ikinci tehlikenin ise müminleri tevhit potasında eritmek, birlik beraberliği pekiştirmek olan hacda müminlerin nasıl bireyselleştiğini gördüklerini dile getiren Görmez, insanların diğer insanların halini sormadığı bir haccın düşünülemeyeceğini söyledi.
Avrupadan gelen vatandaşlarla birlikte yaklaşık 70 bin Türk hacı adayı olduğunu anlatan Görmez, "Bunların yarıya yakını Medine'de vazifelerini hakkıyla ifade ettiler. Bugün itibariyle Medine'de hiçbir hacımız kalmadı. Diğerleri buradaki vazifelerini tamamladıktan sonra Medine'ye görevlerini ifade edecekler. 3 bin 469 arkadaşla birlikte hacılara hizmet veriyoruz. Görev yapan gizli kahramanlara teşekkür ediyoruz" dedi.
Yaşlar nispeten daha ileri olduğu için her sene vefatlar olduğunu dile getiren Görmez, şuana kadar 18 hacı adayının vefat ettiğini açıkladı. Bu ölümlerin sadece bir tanesinin trafik kazası olduğunu belirten Görmez, diğerlerinin ise kalp krizi ve kalp yetmezliği olduğunu söyledi. Gelmeden önce bu hacı adaylarının ailelerini ziyaret ettiğini dile getiren Görmez, teselli etmek için onları ziyaret ettiğini ancak onların kendisini teselli ettiğini ifade etti.
“Bize ne zaman sıra gelecek”
1 milyon 370 bin kişinin hac için beklediğini dile getiren Mehmet Görmez, Anadolu'yu gezerken 'bize ne zaman sıra gelecek' diye sorularla karşılaştıklarını söyledi. 3 bin 570 adayın çağrıları üzerine gönüllü gitmekten vazgeçtiğini anlatan Görmez, 18 bin 800 adayın gelecek yıl kuraya tabi tutulmadan daha önce verilen sözü tutarak buralara getireceklerini belirtti. 7 yıl üst üste müracaat edenlerin kuraya tabi tutulmadan gelecek sene getireceklerini ifade eden Görmez, kota olmasaydı bu vaadi yerine getireceklerini vurguladı. 7 yıl üst üste müracaat eden 76 bin 140 hacı adayının gelecek yıl kurasız geleceğini kaydetti.
Şimdiden Kurban Bayramı'nı kutlayan Mehmet Görmez, kurban kesme ibadetinin yerine getirilmesi sırasında dikkatli olunmasını istedi. Zaman zaman yanlış uygulamalara bakarak bu ibadetin kendisinin tartışma konusu yapılmaması gerektiğinin altını çizdi.
Bayramın ulaşamadığı yerler olduğunu ve oralara bayramın gitmesi temennisinde bulunan Görmez, bayramın tatil günleri olmadığını hatırlattı. Anne, baba, yaşlıların sevindirilmesini, küskünlüğe son verilmesini isteyen Görmez, bayram yapamayanlara da bayram yaptırılmasını talep etti.
"Kota artırımı kısa vadede zor"
Kota konusuna ilişkin bir soruya Mehmet Görmez, kısa vadede kota artırımının mümkün olmadığını belirterek ancak orta ve uzun vadede bunun olabileceğini söyledi. Bayramın üçüncü günü ülkelerin temsilcileriyle bir toplantı olacağını ve her sene bunun yapıldığını belirten Görmez, ancak dertlerin ortak platformda tartışmadan mahrum olunduğunu ifade etti.
Görmez bir soru üzerine, gerekli müracaatların yapıldığını hatırlatarak önümüzdeki yıl Türkçe ders halkalarının başlayacağını umut ettiğini kaydetti. Dünyada yaygın olan birkaç dilde hutbe konusunda formül düşünülebileceğini kaydetti.
Naim Güleç