Mahmud Es‛ad Coşan Araştırma ve Eğitim Merkezi ile Denizli Gülistan Kültür ve Çevre Derneği, ortak değerlerimizin yeniden hatırlanması, kültürel ve irfanî hayatımıza emek veren âbide şahsiyetlerin hayırla yâd edilmesi adına önemli bir program tertip etti. Bu bağlamda bir vefa örneği olarak 15. yy. şairlerinden ve Denizli’nin büyüklerinden Honazlı Hatiboğlu Muhammed, düzenlenecek bir panelle yâd edildi.
Mahmud Es‛ad Coşan Araştırma ve Eğitim Merkezi ile Gülistan Kültür ve Çevre Derneği tarafından tertip edilecek panel, 20 Aralık 2014 Cumartesi günü, Denizli Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleşti.
Honazlı Hatiboğlu Muhammed
Hatiboğlu Muhammed 1375 yılı civarında Denizli Honaz’da doğmuştur. Adından da anlaşılacağı gibi babası hatip olan şair, Türkmen bir aileye mensuptur. Honaz’da başlayan hayat hikâyesi yaşadığı devrin siyasi parçalanmışlıklarına paralel Anadolu’nun çeşitli şehirlerinde devam etmiştir.
Kaynaklardan nerede ve kimlerden eğitim aldığı öğrenilememekte; ancak yazdığı eserlerinden Arapçaya olan vakıflığı ve dinî ilimlere olan muhabbet ve aşinalığı onun düzenli bir eğitim aldığını gösteriyor. Yaşadığı devirde bu tür bir ilim tedris etmek için yeni kurulmakta olan Osmanlının Bursa, Kütahya gibi ilim merkezlerine yolculuk yapması muhtemel görülmektedir.
Ankara Savaşı’ndan sonra Anadolu’da bir türlü tesis edilemeyen güven ortamında gençlik yıllarını yaşayan Hatiboğlu Muhammed, bir dönem Dulkadiroğlu, Osmanlı, Karaman beylikleri arasında yaşamıştır. Fikir dünyamızın önemli yıldızlarından biri olan Hacı Bektâş-ı Veli’nin meşhur eseri Makâlât’ın tercümesini şiir olarak yazan Hatiboğlu Muhammed, bundan başka Sûre-i Mülk Tefsiri’nin manzum tercümesi olan Letâyifnâme’yi ve 100 hadis 100 hikâye kitabı olan Ferahnâme’yi yazmıştır.
Makâlât tercümesi olan Bahru’l-hakâik’i Çandarlızâde II. Halil Paşa’ya ithaf eden Hatiboğlu Muhammed, Ferahnâme’yi ilk önce Fatih Sultan Mehmed’in babası Sultan II. Murad’a takdim etmiştir.
İznik Medresesi’nde hadis müderrisliği vazifesini de icra eden Hatiboğlu, eserlerinde derin bir sanat kaygısı gütmemiş, yazarken yaşadığı devrin insanın idrakine hitap eden bir üslûbu tercih etmiştir. Hacı Bektaş’tan Mevlana’ya geleneği diri tutan fikir önderlerine derin sevgi duyan Hatiboğlu hakkında onlarca akademik yayın yapıldı. Bu yayınlardan en önemlisi Mahmud Es‛ad Coşan Hocaefendi’nin doktora tezi olan, Hatiboğlu’nun şahsını ve eserlerini konu edinen Hatiboğlu Muhammed ve Eserleri çalışmasıdır.
Böylesi akademik bir toplantıda ilk kez yâd edilecek Hatiboğlu Muhammed’in eserleri, etkisi ve fikir dünyası konuşuldu.
20 Aralık 2014 Cumartesi günü, Denizli Kongre ve Kültür Merkezi’nde saat 18.00'de başlayan programın moderatörlüğünü Yrd. Doç. Coşkun Yılmaz yaptı. Panelde, Yılmaz Şentürk “Hatiboğlu Muhammed’in Hayatı ve Yaşadığı Devir”; Prof. Dr. Mustafa Özkan “Hatiboğlu Muhammed’in Eserleri ve Türk Diline Katkıları”; İsmail Taş ve Cihat Demirci “Mahmud Es‛ad Coşan Hocaefendi’nin Hatiboğlu Muhammed ve Eserleriyle İlgili Çalışmaları”; Mahmud Esad Coşan Araştırma ve Eğitim Merkezi Başkanı Dr. Necdet Yılmaz “Mahmud Es‛ad Coşan Hocaefendi’nin Akademik Çalışmaları” başlıklı sunumlar yaptı.