Bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal her yıl kış aylarında meydana gelen soba, şofben, baca zehirlenmelerinde artışa neden oluyor. Renksiz, tatsız ve kokusuz olduğu için fark edilmeyen karbonmonoksit gazı "Sessiz Düşman" olarak biliniyor. Solunum yolu ile ve yavaş yavaş zehirleyen bu gazın "zehirleme belirtilerini" bilmek ve tanımak ise bu süreçte hayati önem taşıyor.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Baykal Ertürk'ün karbonmonoksit zehirlenmeleri hakkındaki açıklamaları şöyle:
Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engelleyerek zehirlenme ve ölüme neden olur. Karbonmonoksit gazı ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmelerine ise açık ocaklar, bacası çekmeyen sobalar , şofbenler ve bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması neden olur.
Karbonmonoksit ile meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir.
Karbonmonoksit zehirlenmelerinin belirtileri şunlardır:
- Oksijen yetersizliği nedeniyle deride kırmızılaşma
- Kısa soluk alma
- Göğüste sıkışma
- Halsizlik
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı ve kusma
- Rehavet çökmesi
- Göğüs ağrısı
- Kaslarda halsizlik ve genel halsizlik
- Bilinç kaybı
Tedavide hastanın karbonmonoksit bulunan ortamdan hızla uzaklaştırılması ve destekleyici oksiyen verilmesi öncelikli olmalıdır. Hastanın temel yaşam desteği (havayolu, solunum, dolaşım) yapılarak, ilk fırsatta geri solumasız maske ile %100 oksijen uygulamasına geçilmelidir. Komalardaki hastalara ise %100 oksijen, endotrakeal tüp yoluyla verilmelidir.