İlaçta ve çekte yaşanan fiyat ve kalite sahtekarlığını karekod uygulamasıyla önleyen hükümetin aynı uygulamayı sebze ve meyvelerde başlatması işi yaradı. Meyve ve sebzelerde uygulanan karekod sistemiyle; ürünün menşei, üretici firması ve tarladan sofraya uzanan fiyat zinciri takip altına alındı.
Birçok bilgiyi aynı anda görebilme imkanı tanıyan karekod, ilk kez ilaçta başlamıştı. Sistem daha sonra beyaz eşya, mobilya ve çeklerde devreye girdi. Karekod uygulaması şimdi de meyve ve sebzelerde uygulanmaya başlandı. Söz konusu uygulama ile devlet tıpkı ilaç ve çeklerde yaşanan sahtekarlıkların önüne geçtiği gibi meyve ve sebzede de herşeyi şeffaflaştırarak alıcının hangi ürünü kaç liraya satın aldığını, sözkonusu ürünün üretici tarafından ne kadara setıldığını görme imkanı doğdu.
Tüketiciler, künye numaralarını www.hal.gov.tr adresinden sorgulayarak, sebze ve meyvelerin her aşamadaki fiyat bilgilerine ulaşabilecek.
Halden çıkan ürünler kodlandı
Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, sebze ve meyvelerin perakende satış noktalarında karekod künyeli olarak yer almaya başladığını belirterek, “Bu uygulamayla kimin, nereden ne kadara mal aldığı ve bu malları ne kadara sattığı kamuoyunca da takip edilebilecek” dedi.Tüfenkci, Hal Kanunu kapsamında getirilen hal kayıt sistemi üzerinden perakende satış noktalarına sunulan ürünlerle ilgili bilgilere erişim imkanı sağlayan karekod künye uygulamasının hizmete sunulduğunu söyledi. Bu kapsamda kullanılmakta olan ürün künyelerinde tek düzenin sağlanması ve bu künyelerin kullanım usul ve esaslarının düzenlenmesine ilişkin tebliği kısa süre önce yayımladıklarına işaret eden Tüfenkci, malların perakende satışa sunulduğu tüm noktalarda yer alacak bu künyelerin, sebze ve meyveler için bir kimlik vazifesi göreceğini aktardı.
Pazardaki sebze meyveyi de kapsıyor
Karekodlu künyelerin yavaş yavaş büyük perakendeciler tarafından da kullanılmaya başlandığına dikkat çekildi. Tüfenkçi, “Bu uygulamanın başta pazar yerlerimiz olmak üzere tüm perakende noktalarını kapsayacak şekilde yaygınlaşmasını sağlayacağız” bilgisini verdi.
Alış fiyatı yazılsın istenmedi
Ürün künyelerine ilişkin en önemli yeniliğin künyelerde alış fiyatına yer verilmesi olduğunu dile getiren Tüfenkçi, “Künyelerde alış fiyatına yer vermemiz perakende sektöründen tepki alan bir uygulama oldu. Böyle bir düzenleme yapmak zorundaydık. Nitekim fiyat farklılıklarından, toptancılarımız perakendecilerimizi, perakendecilerimiz ise toptancılarımızı suçluyordu. Bu uygulamayla kimin, nereden ne kadara mal aldığı ve bu malları ne kadara sattığı kamuoyunca da takip edilebilecek” değerlendirmesinde bulundu.
Künyesiz mala 6 bin 512 lira ceza
Ürün künyelerine ilişkin en önemli yeniliğin künyelerde alış fiyatına yer verilmesi olduğunu dile getiren Tüfenkçi, “Künyelerde alış fiyatına yer vermemiz perakende sektöründen tepki alan bir uygulama oldu. Böyle bir düzenleme yapmak zorundaydık. Nitekim fiyat farklılıklarından, toptancılarımız perakendecilerimizi, perakendecilerimiz ise toptancılarımızı suçluyordu. Bu uygulamayla kimin, nereden ne kadara mal aldığı ve bu malları ne kadara sattığı kamuoyunca da takip edilebilecek” değerlendirmesinde bulundu.
Y. Şafak