2017, ihracatta ‘atılım yılı’ ilan edildi. Büyük pazarlardaki 'görünüm' 155 milyar dolarlık hedefe ulaşılmasını mümkün kılacak mı? Avrupa ekonomisi beklentileri büyük artışlar için çok umut vermiyor. Ancak, değerlendirmelere göre ‘düşüşten çıkışa’ geçen 3 pazardaki (Rusya, Irak ve İran) gelişmeler hedefe ulaşılmasında büyük rol oynayacak.
Vize ve diğer yaptırımlar gevşetildikçe Rusya’ya ihracat artacak. Milyarlık taahhüt işleri imza bekliyor. Ambargo sonrası hızlı büyüme beklentisi gerçekleşmemekle birlikte İran pazarı ihracatçıların gündeminde. İlk Türk Ticaret Merkezi de bu ülkede açılıyor. 10’dan fazla marka mağaza açma hazırlığında. Siyasi gelişmeler yeni bir krize yol açmazsa Irak pazarında da ciddi büyüme potansiyeli var.
Türkiye’nin ihracatında Avrupa’nın payı küresel krizde %39’lara düşse de son yıllarda yükseliyor. Halen %49 düzeyinde. Bu eğilimin kısa vadede değişmesi beklenmemekle birlikte Avrupa ekonomisi ile ilgili beklentiler iddialı bir artışı destekler görünmüyor. 2016’da %2.2 olduğu tahmin edilen AB büyümesinin 2017’de %1.7’ye gerilemesi bekleniyor. Eğer gümrük birliği müzakerelerinde erken bir sonuç elde edilir ve Türkiye’nin beklentileri gerçekleşirse önümüzdeki yıllarda ihracatta yeni kapılar açılması mümkün.
Bu yıl Almanya, Fransa, Hollanda ve İtalya’da seçimler olacak. Ekonomide içe kapanmacı, korumacı eğilimleri olan sağcı partilerin oy artışları küresel ticaret için de Türkiye’nin AB ile ticareti içinde endişe kaynağı. Avrupa’yla çalışan bazı ihracatçılar, müşterilerinin bekleme moduna geçtiğini, seçimler geride bırakılmadan kimsenin risk almak istemediğini söylüyor.
Türkiye’nin Avrupa’ya en çok mal sattığı alan otomotiv ve hazır giyim. Avrupa Otomobil Üretici Birliği verilerine göre kıtadaki araç satışları geçen yıl %6.5 artarak son 9 yılın zirvesi olan 15.1 milyon adede yükseldi.
RUSYA
Avrupa ve ABD’nin Ukrayna krizi dolayısıyla uyguladığı yaptırımlar devam ediyor. Son iki yılda ülkeden 73 milyar dolarlık sermaye çıkışı yaşandı. Son dört yıldır Rusya ekonomisi ya küçülüyor ya da çok küçük büyümelerle gidiyor. IMF, Rusya ekonomisinde bu yıl %1.1 gibi düşük bir büyüme bekliyor. Petrol ve doğalgaz ihracatçısı Rusya’nın en büyük sorunu enerji fiyatlarındaki düşüş.
IRAK
Türkiye’nin en büyük ve en kârlı pazarlarından olan Irak, birkaç yıl öncesine kadar Almanya’nın ardından en fazla ihracat yapılan ülke konumundaydı.
Petrol fiyatlarında düşüşün durması da bu Pazar için olumlu haneye yazılacak bir gelişme. Bu pazarın istikrar kazanması müteahhitlik sektörü için büyük fırsatlar sağlayabilir.
ABD
ABD ekonomisinin bu yıl %2.4, 2018’de %2.3 büyümesi bekleniyor. Trump, bu yılki büyümeyi altyapı yatırımlarıyla yüzde 4’e çıkarmayı hedefliyor. Geçen yıl Türkiye’nin ABD’ye ihracatı %4.4 artarak 6.5 milyar dolara yükselmişti. 2017’de de benzer hatta daha fazla bir ihracat artışı muhtemel görünüyor. Trump’ın serbest ticaret karşıtı uygulamaları en fazla dış ticaret açığı verdiği ülkelerden Çin ve Meksika’ya karşı yoğunlaştırması, bazı çevrelerde “Bu Türkiye’ye fırsat olabilir” yorumlarına yol açıyor.
ÇİN
Daha fazla ihracat için potansiyeli var
Geçen yıl Çin’den 25.4 milyarlık ithalata karşılık ihracat 2.3 milyar dolarda kaldı. Bu ihracatın bir bölümü de Çinli firmaların Türkiye’deki maden ocaklarından çıkarılan işlenmemiş doğal taşlar. TİM ve DEİK ticaretin sürdürülebilir hale getirilebilmesi için çalışmalar yapıyor ancak kısa vadede mevcut yapının değiştirilmesi zor görünüyor. Çin’e ihracatın büyüme için yolu var. Bu pazarla ilgili en önemli olumsuzluk büyüme hızının düşmesi. Bu durum ithalatını azaltabilir.
SAHRA-ALTI AFRİKA
Sahra-Altı Afrika’nın ihracattaki payı %2.5. Bölge ekonomileri 2016’da %1.6 büyüdü. 2017 için büyüme tahmini %3.7 ile bunun iki katı. Bu gelişmenin ticareti artırıcı etkisi olacak.
İRAN
Bu yıl İran’a ihracat %40’lık bir artış kaydetti. Artışın neredeyse tamamı ambargo döneminde Dubai üzerinden yapılan altın ticaretinin tekrar doğrudan yapılmasından kaynaklanmakla birlikte bu ülke ile ticaretin artırılması için potansiyel var. Türk mağaza markaları İran programları yapıyor. 10’dan fazla marka pazara girmeye çalışıyor. Türkiye’nin önemli pazarlarından Suriye ve Mısır’la ticareti de etkileyen siyasi konjonktürde değişme, yumuşama işaretleri geliyor. Bu gelişmenin Türkiye’nin bu ülkelere ihracatına olumlu katkısı bekleniyor.
Dünya