Her yıl hem üniversite sınavlarına başvuran aday sayısında, hem de üniversitelerin kontenjanlarında artış oluyor. Sınav sorularındaki zorluk kolaylık dengesi de yıldan yıla farklılık gösterdiği için, puan yerine sıralama değerlerine bakarak tercih yapmak uzmanlara göre daha sağlıklı.
Rehberlik Uzmanı Salim Ünsal, “Tercih listesini sadece lisans ya da ön lisans programlarından hazırlayabileceğiniz gibi hem lisans, hem de ön lisans programlarına da yer verebilirsiniz. Zaten ÖSYM adaylardan tek tercih listesi alır. Aday, istek sırasına göre bunu düzenler ve ÖSYM’nin aday işlemleri sistemine girişini yapar. Hangisinin önde, hangisinin daha arka sırada olacağını ise hem puan farkları hem de aday istekleri belirler” diyerek adayları şu konularda uyarıyor:
24 Tercih hakkı var
Bir aday genel yerleştirmede en fazla 24 tercih yapma hakkına sahip. Ancak daha az da yapabilir. Geniş katılımlı ve yoğun talepli bir sistemde tek tercih yaparak yerleşme şansını sorgulamak doğru bir yaklaşım değil. Üniversitelerin taban puan ve sıraları o yılın aday profilinin sayısı ve başarısına göre her yıl kendiliğinden ve yeniden oluşur. Puan ve sıralar hep benzer değerlerde ilerlemez. ‘Kazanırım nasıl olsa’ deyip tek tercih yaparak sonucu bekleyenler genel olarak yerleşememe riskiyle karşı karşıya kalır. Bu da uzun bir sürenin ve yoğun bir emeğin boşa gitmesi anlamına gelir.
Yüzdelik dilim önemli
Puanınıza göre, 2017 ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nda yer alan lisans ve ön lisans programlarından 24 tercih hakkınız var. Ancak 24 tercihin tümünü doldurmak zorunda değilsiniz. Sadece 5 tercihte de bulunabilirsiniz. Burada programların puanlarının yükselme riskini dikkate almanızda yarar var. Aksi takdirde iyi bir puanla açıkta kalabilirsiniz.
Bu noktada tercihlerinizi puanınıza değil, başarı sıranıza göre yapmanız gerektiğini de hatırlatmak gerekiyor. Çünkü her yıl sınava giren adayların başarı durumuna göre başarı sıraları değişiyor. Unutmayın, siz de bu yılki başarı sırasına göre rakiplerinizle yarışacaksınız.
Lisans programları Tablo 4’te
YGS’den 180 ve üzeri puan alan adaylar ile LYS’den 180 ve üzeri puan alanlar, Tablo 4’te bulunan, 4 yıllık ve üzeri lisans programlarını tercih edebilecekler. Bu adayların ayrıca Tablo 3’teki 2 yıllık ön lisans programlarını da tercih etme hakkı bulunuyor. YGS’de 150 ve üzeri puan alanlar da Tablo 3’teki ön lisans programları arasından tercih yapabilecekler.
Meslek de üniversite de önemli
Hem meslek hem de üniversite önemli. Ancak çalışma hayatına geçişte üniversitenin marka değerinin bir yere kadar etkisinin olacağı da gözardı edilmemeli. Hangi uzmanlık alanı veya alanlarında kendinizi geliştirdiğiniz ve işteki beceriniz önemli. Meslek konusunda karar verdiğinizde ise bunu hangi üniversitenin çatısı altında alabileceğinizi sorgulayın. Ancak bazı üniversitelerin kimi mesleklere ayrı bir kalite ve karizma kattığını da unutmayın.
Seçeceğiniz bölüm size uygun mu?
Bölüm seçerken sorgulanması gereken en önemli şey kişilik özellikleri, ilgi, yetenek, beceri ve beklentilerinize o bölümün ne kadar uygun olduğu. Bunu da ancak hem kendinizi hem de bölümü tanıyarak sağlayabilirsiniz. Ayrıca o programın sizi götüreceği meslek alanının toplumsal karşılığı, istihdam olanaklarını da araştırın. Unutmayın meslek tek başına bir iş sağlamaz. Bütünleşip gereklerini yerine getirdiğinizde, o işle ilgili sinerjisini size yansıtır. Seçilecek bölümün eğitim süresi, müfredatı, ders verecek akademisyenleri, kariyer ve meslekte yükselme olanakları, mezun sayısı, mezunların iş hayatı profilleri, çalışma sahasının fiziki koşulları, o mesleği yaparken iletişim ve teknik becerilere yatkınlığınız gibi birçok faktöre dikkat etmekte fayda var.
En çok yapılan hatalar
'Tercihlerini kendisinin yapması gerekirken bu görevi tamamen bir başkasına devretmek,
' Cinsiyet, vatandaşlık, sıralama barajı ve sağlık durumu gibi ayırıcı kriterlere dikkat etmeden seçmesine izin verilmeyen programlarla listesini doldurmak.
' Özel yetenekle öğrenci alan programlara da tercih bildirimi ile yerleşeceğini düşünmek,
' Kıbrıs ve yabancı üniversitelerdeki programları eğitim ve yaşam koşullarını dikkate almadan tercih listesinde bulundurmak,
' Uzman desteği almadan tercihlerini yapmak.
Hürriyet