Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 2016 Faaliyet Raporuna göre ekonomik yoksunluk başta olmak üzere çeşitli gerekçelerle korunmaya muhtaç çocukların sayısı son 2 yılda yüzde 71 oranında arttı.
Raporda yer alan veriye göre korunmaya muhtaç çocuk sayısı 2014 yılında 80 bin 375 olurken, bu sayı 2015 yılında 101 bin 561 ve 2016 yılında 137 bin 415 oldu.
2016 sonu itibariyle Türkiye’de 13 bin civarında çocuk, çocuk yuvalarında ve yetiştirme yurtlarında devlet bakımı altında; 5 bin 400 çocuk ise koruyucu aileler yanında yaşıyor. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse; İngiltere’de devlet bakımında olan çocuk sayısı 81 bine ulaşıyor ve bu çocukların yüzde 80’i koruyucu aileler yanında yaşıyor.
408 aile İstanbul'dan
Bakanlık verilerine göre, İstanbul'da 408 koruyucu aile bulunuyor. İkinciliği 325 aile ile İzmir, üçüncülüğü ise 267 aile ile Ankara aldı. Ardahan, Tunceli ve Nevşehir'de koruyucu aile bulunmuyor. 2002'de 500 koruyucu aile yanında 515 çocuk varken, bugün 4 bin 319 koruyucu aile yanında 5 bin 247 çocuk bulunuyor. 37'si Suriyeli olmak üzere 55 yabancı uyruklu çocuk da koruyucu ailelerin yanına yerleştirildi. Koruyucu aile hizmetinden bugüne kadar 10 bin 764 çocuk faydalandı.
Ailelere maddi destek
Koruyucu ailelere ve koruma altındaki çocuklara psikososyal destekler sağlayan bakanlık, aileler ve çocuklar için maddi imkânlarını da seferber etti. 0-3 yaş arası çocukları koruma altına alan ailelere aylık 527 lira, 4-5 yaş arası çocuklar için 791 lira, ilkokul çağındaki çocuklar için 905 lira, lise çağı çocuklar için bin 19 lira, üniversite ve yüksek öğrenim çağında olan çocuklar de için bin 154 lira destek sağlanıyor.
Ailelere, çocuklarının servis ihtiyaçlarını karşılamaları için aylık 227 lira ve bir kereye mahsus olmak üzere meslek edinme kursları için bin 828 lira, TEOG sınavına hazırlanan çocuklar için 3 bin 400 lira, üniversiteye hazırlanan çocuklar için ise 5 bin 300 lira veriliyor.
Koruyucu ailelik nedir?
Bazı çocuklar bir aile ortamı içinde biyolojik ebeveynleriyle büyüme hakkına çeşitli nedenlerden dolayı sahip olamayabilirler. Bu durumda devlet korumasına alınıp, Bakanlığa bağlı kuruluşlarda bakım altına alınırlar. Bu çocukların eğitim, bakım ve yetiştirilme sorumluluğunu kısa veya uzun süreli olarak, ücretli veya gönüllü statüde devlet denetiminde paylaşan, uygun aile ya da kişileri koruyucu aile olarak tanımlanıyor.
Kimler koruyucu aile olabiliyor?
TC vatandaşı olup sürekli Türkiye’de ikamet eden, 25-65 yaşları arasında olan, en az ilkokul mezunu ve düzenli gelire sahip, evli ya da bekâr, çocuklu ya da çocuksuz herkes koruyucu aile olmak için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlükleri’ne başvuruda bulunabilirler.
Koruyucu aileliğin evlat edinmeden farkı nedir?
Evlat edinme biyolojik aileleri ile yaşama şansını kaybetmiş çocuklar için daha kalıcı bakım sağlanmasıdır. Evlat edinmede aile hukuksal bir süreci tamamlayarak mahkeme kararıyla çocuğun velayet hakkını alır. Çocuk ailenin soyadını taşımaya başlar. Evlat edinen ailenin yasal mirasçısı olur. Koruyucu aile ise çocuğun bakım, yetiştirme ve eğitim sorumluluğunu devlet ile paylaşıyor. Çocuğun velayeti biyolojik ailesinde kalıyor. Herhangi bir nedenle biyolojik ailenin vasi olamaması durumunda, vasi kurumca belirlenen bir kurum görevlisi oluyor.
Koruyucu ailelik konusunda Türkiye’deki farkındalık ne düzeyde?
Koruyucu ailelik ile ilgili ilk yönetmelik 1984 yılında çıkmış olsa da son 4-5 yılda oldukça artış gösterdi. Ancak koruyucu aile sayısı hâlâ istenilen düzeye erişemedi. Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında oldukça gerilerde olduğumuzu söylemek mümkün. Her çocuğun sevgi ve güven ortamı içinde büyüme hakkı olduğunun bilincinde olmamız gerekiyor. Dolayısıyla biyolojik ebeveynleriyle büyüme şansı olmayan ve korunmaya ihtiyacı bulunan çocuklarımızın bakım ve korunması için koruyucu aile modelini anlamamız ve hayata geçirmemiz büyük önem arz ediyor.
Şu anda devlet bakımında kaç çocuk var? Kaç çocuk koruyucu aileler yanında?
2016 yıl sonu itibariyle 13 bin civarında çocuk, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı çeşitli kuruluşlarda devlet bakımında. Şu an 5 bin 312 çocuk koruyucu aileler yanında yaşıyor. İstanbul’da ise 408 aile yanında 439 çocuk bulunuyor.
Koruyucu aile profili
Koruyucu aileler farklı sosyo ekonomik ve kültürel alt yapılardan geliyorlar. Ancak bir genelleme yapmak gerekirse orta halli aileler çoğunlukta. İstanbul’da bekar koruyucu anneler oldukça fazla ve hala da onlardan pek çok talep geliyor. Son yıllarda biyolojik çocuğu olup, ailesine bir çocuğu daha katıp onun yaşamında az da olsa bir değişiklik yaratabilmek isteyen, bilinçli ailelerimiz artıyor gibi.
Bilinçli, nitelikli birey ve ailelerin koruyucu aile olması, koruyucu ailelerin sadece sayısal olarak artmasından daha çok önemseniyor.
Sabah, Dünya