Posalıların az, işlenmiş gıdalar ve kızartmaların çok olduğu batı tarzı beslenme ve obezite, kolon kanseri riskini kat kat artırıyor. Türkiye’de en sık görülen üçüncü tür olan kolon kanserinin diğer önemli nedeni hareketsiz yaşam.
Resmi kanser istatistiklerine göre, Türkiye’de her 100 bin kişi başına yıllık erkeklerde 21 yeni kolon ve rektum kanseri görülüyor. Kadınlarda bu oran 100 binde 13.
Medikal onkoloji uzmanı Mustafa Özdoğan’ın verdiği bilgiye göre, kolon ve rektum kanserleri genel olarak yaşlılıkta daha sık görülüyor. Hatta ortalama görülme yaşı 67. Fakat gelişmiş ülkelerde gençlerde kolon kanseri görülme oranlarında artış var. Bu durum batı tarzı beslenme alışkanlığı ve obezite oranlarındaki artışa bağlanıyor.
Son yılların kanser alanında en çok konuşulan konularından biri, salam, sosis, jambon, sucuk gibi işlenmiş etlerin yoğun tüketiminin kolon kanseri riskini artırdığının gösterilmesi oldu. İşlenmiş etler günde 50 gr. ve üstü tüketildiğinde kolon kanseri riskini yüzde 18 artırıyor. Bunun üzerine Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı, işlenmiş et tüketimini, kategori 1 karsinojen (kanser yapan) grubuna aldı.
Yine Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’na göre kırmızı et, kategori 2A yani “insanlar için büyük ihtimalle karsinojen” olarak sınıflandırılıyor.
Özdoğan, “Kırmızı et kanser yapar’ diyemeyiz. Bununla birlikte sağlıklı diyetlerin hiçbirinde kırmızı et, yoğun bir şekilde tüketilmez” diyor.
50’den itibaren kolonoskopi
Kolonoskopi, kalın bağırsak kanserleri için hem erken tanı hem polipleri tespit etmek hem de biyopsi almak ve/veya polipi tamamen çıkarmak için en iyi yöntem. Kolorektal kanser ve bu hastalığa bağlı yaşam kaybı oranlarını azalttığı kanıtlanan bir kanser tarama yöntemi. Bununla birlikte işlem ilişkili kaygı, ağrı ve rahatsızlıkla ilgili bazı soru işaretleri nedeniyle halen birçok ülkede istenilen yaygınlıkta kullanılmıyor.
Özdoğan, “Kolon kanseri erken tanısı amacıyla kolonoskopi hem erkeklere hem kadınlara 50 yaşından başlamak üzere 10 yılda bir öneriyoruz. Kolonoskopi yaptırmak istemeyenler yine 50 yaşından itibaren başlamak üzere yılda bir gaitada (dışkı) gizli kan testi yaptırabilir. Ailesinde kolon kanseri öyküsü olan veya kalıtsal kolon kanseri riski taşıyanlar taramaya daha erken yaşta başlamalı” diyor.
Korunmak için öneriler:
Sağlıklı bir kiloda kalın.
Sebze ağırlıklı beslenin.
Sigara içmeyin.
İşlenmiş etlerden uzak durun, kırmızı eti azaltın.
Mümkün olduğunca hareketli bir yaşam tarzını benimseyin.
Hürriyet