Afrika Birliği 12'nci Olağanüstü Zirvesi’nde Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Bölgesi Anlaşması’nın (AfCFTA) açılışı yapıldı. Kıtanın 55 ülkesinden 54’ünün imzaladığı anlaşma, 27 ülkenin parlamentosunda onaylandı.
Uygulamaya geçilmesi için 27 AfB ülkesinin meclisinden onay alarak en az 22 ülkenin onay vermesiyle asgari çoğunluk engelini de aşan AfCFTA'yı son olarak Afrika'nın en büyük ekonomisi Nijerya ile komşusu Benin imzaladı. Kıtanın 55 ülkesinden 54'ü projede yer almayı kabul ederken, imzalamayan tek ülke Eritre oldu.
Gana'nın Genel Sekreterliğine getirildiği AfCFTA için menşe kuralları, gümrük tarifesi dışı engellerin izlenmesi ve kaldırılması, birleşik dijital ödeme sistemi gibi temel enstrümanların başlatılmasına da karar verildi.
Çalışmalara 7 yıl önce başlandı
Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Bölgesi’nin kurulmasına ilk olarak 2012 yılında Etiyopya’da yapılan Afrika Birliği Zirvesi’nde karar verildi.
Kıta ülkeleri arasındaki ticaret hacminin yetersizliği ile ithalata dayalı ekonomik yapı nedeniyle alınan karar, akabinde mal ve hizmetler gibi kişilerin de serbest dolaşımını sağlayacak protokolün yürürlüğe girmesini hızlandırma çalışmalarıyla desteklendi.
Mart 2018’de Ruanda’da masaya konan Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Bölgesi anlaşmasını şimdiye kadar hemen hemen bütün Afrika ülkeleri imzalarken, şu ana kadar 27 ülke kendi meclisinde anlaşmaya onay verdi.
AfCFTA ile kıtada ticaret oranı önemli ölçüde artacak
Afrika'da özellikle sanayi alanındaki yatırımların artmasına büyük katkı sunması beklenen anlaşma ile farklı tarifelerle kıtada işlem gören ticari ürünlerin yüzde 90'ının ortak tarifeler altında derlenip iç pazarlara daha rahat ulaşabilmesi, kıta içi ticaret oranında orta vadede yüzde 50 oranında artış görülmesi bekleniyor.
Ekonomistlere göre, zayıf kara yolu ile demir yolu bağlantıları, geniş güvensiz bölgeler, yolsuzluk, bürokrasiye dayalı sorunların büyümeye ve entegrasyona zarar veren önemli faktörlerin aşılması, güvenlik ve altyapı ilgili sorunların giderilmesi halinde söz konusu artış oranı daha üst seviyelere de çıkabilir. AfB, hayata geçireceği Afrika Pasaportu projesiyle de Afrikalıların kıtanın diğer ülkelerine vizesiz girmesine imkan sağlayacak.
Kıta ülkeleri arasındaki ihracat yüzde 50’yi bulabilir
Kıta ülkelerinin üretimini artırarak ithalatı azaltmasını teşvik edecek olan anlaşma iç piyasada gümrük vergileri ve döviz kıtlığı nedeniyle gelen hayat pahalılığını da azaltmış olacak. Asya’da kıta içerisindeki ticaret yüzde 58, Avrupa’da bu oran yüzde 67 iken, Afrika ülkelerinin kendi arasındaki ihracat oranı şu anda sadece yüzde 15 düzeylerinde.
Anlaşmanın sorunsuz şekilde uygulamaya sokulmasının kıta içerisindeki ticareti 4 yıl içinde yüzde 50 seviyelerine çıkarabileceği tahmin ediliyor.
AA