18 Mart'ın ölümsüz kahramanları
Son Güncelleme: 17 MART 2012 - TSİ 14:59
1915'te İtilaf donanmasının Çanakkale Boğazı'nı zorlaması üzerine büyük bir kahramanlıkla karşılık veren Türk topçusu, yoğun ateşe rağmen Boğaz'ı geçilmez kıldı. Çetin mücadelede en önemli işleri yapan ve İtilaf donanmasını en fazla rahatsız eden Dardanos Bataryası'ydı.
"Yenilmez armada'' olarak adlandırılan ve dönemin en güçlü donanması olarak gösterilen İtilaf Devletleri'ne ait savaş gemileri, 18 Mart 1915 tarihinde, kahraman Türk topçusunun olağanüstü gayreti sayesinde Çanakkale Boğazı'nı geçemedi. Çanakkale Savaşları tarihine ''Kahraman Gemi'' olarak adını yazdıran Nusret Mayın Gemisi'nin Erenköy Koyu'na döktüğü 26 mayının yanı sıra, Çanakkale'nin Anadolu ve Avrupa yakasındaki Türk topçusunun başarısı, Çanakkale Boğazı'nı kolayca geçebileceklerini düşünen İtilaf devletlerine adeta Boğaz'ı dar etti. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır,18 Mart 1915'te İtilaf donanmasının, Çanakkale Boğazı'nı zorlamasına, büyük bir kahramanlıkla karşılık veren Türk topçusunun, yoğun ateşe rağmen Boğaz'ı ''geçilmez'' kıldığını söyledi.
Kahramanca savundular
18 Mart'taki çetin mücadelede en önemli işleri yapan ve İtilaf donanmasını en fazla rahatsız eden bataryanın, Dardanos olduğuna işaret eden Sayılır, ''Dardanos mevkisi, Çanakkale Boğazı'nın girişini çok iyi gören ve etkili ateş sahasına dahil olan yerdi. Burada kurulu gemi topları, toprak siperler arkasından boğazı gözetler, Anadolu yakasında Kumkale Kalesi'nden sonra en önemli topçu bölgesiydi'' dedi. Sayılır, Dardanos Bataryası'nın boğazdan içeriye girecek düşman gemilerine karşı koymanın yanında, Nusret Mayın Gemisi'nin, Erenköy Koyu'na döktüğü mayınları da koruduğunu ifade ederek şöyle konuştu:''Bu nedenle 18 Mart'taki büyük düelloda en fazla ateş altına alınan batarya Dardanos'tu. Saat 14.00'te yoğun ateş altında kalan Dardanos bataryasına isabet eden topun infilak etmesiyle batarya sustu. Dardanos bataryasının susması, bütün boğaz savunmasında endişeli dakikaların geçmesine neden oldu. Müstahkem Mevki Komutanlığı Kurmay Başkanı Selahattin Adil Bey, Binbaşı Mehmet Ali Bey'i Dardanos Bataryası'na gönderdi ve durum hakkında bilgi almasını istedi. Binbaşı Mehmet Ali Bey, bölgeye geldiğinde bataryanın isabet aldığını ve bu yüzden sustuğunu gördü. Kısa süreli bir gayretle batarya tekrar ateş eder hale getirildi. Ancak bataryanın isabet almasıyla Bölük Komutanı Üsteğmen Hasan Hulusi Efendi ile Takım Komutanı Teğmen Mehmet Mevsuf Efendi'nin şehit oldukları anlaşıldı. Ayrıca 4 er de şehitlik mertebesine ulaşmıştı.''
Çanakkale'de akıl oyunları
Çanakkale Deniz Savaşları sırasında, Boğaz önüne gelen birleşik donanmaya karşı Anadolu yakasında konuşlandırılan ve yaptıkları atışlarla düşman kuvvetlerini adeta canından bezdiren kahraman Türk topçusu, zaman zaman oluşturdukları sahte bataryalarla düşmana cephane sarfiyatı yaptırdı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Esenkaya, 18 Mart 1915 tarihinde kazanılan Çanakkale Deniz Zaferi'nde, Anadolu yakasında konuşlandırılan batarya ve topçu birliklerinin de zafere büyük katkı verdiğinin unutulmaması gerektiğini bildirdi. Esenkaya, İtilaf Kuvvetleri'nin başkent İstanbul'u elde etmeyi, Rusya ile birleşip Almanya'yı doğuda yenmeyi ve kısa sürede cihan harbinden az masraflı ve çok kazançlı çıkmayı hedefleyen planlarına karşı sahil savunma tahkimatının, sahil savunma toplarının, deniz mayınlarının ve kahraman Türk askerinin, Türk milletine 18 Mart 1915 zaferinin gururunu yaşattığını, görevlerini hakkıyla yerine getirdiğini söyledi. Bu kahramanlığın yüzyıllarca dünyanın bir türlü baş edemediği emperyalist güçlere ''dur, buraya kadar'' haykırışının sahibi olmanın kıvancını yarattığını dile getiren Esenkaya, deniz zaferinin kazanılmasında, Çanakkale Boğazı'nın Anadolu yakasında konuşlandırılan batarya ve topçu birliklerinin de büyük katkısı olduğunu ifade etti.
Çok cephane sarf ettirmişler
Cephedeki diğer tabyaların yanı sıra, en az 5-6 farklı yerde konuşlandırılmış Boğaz girişindeki Anadolu tabya ve bataryaları, Çanakkale Savaşları'nın her bir aşamasında İtilaf Devletleri'nin su üstü kuvvetlerinin Boğaz'ı geçme teşebbüslerine karşı neredeyse 1 yılı aşkın görev ifa ettiğine işaret eden Esenkaya, şöyle konuştu: ''Bu hizmetin yanı sıra, daha az top mermisi harcama, karşı tarafından kaynaklarını azaltmayı zorlama, moral ve motivasyonu bozma amaçlı pek çok farklı metotlar da başarılı şekilde kullanılmıştır. Bunlardan biri de sahte bataryalardır. Pek çok arşiv belgesinde, anı kitaplarında geçen ve Anadolu yakasında Boğaz girişinin sırtlarına yerleştirilen kara barut kullanılan, şiddetli sesler ve kesif dumanlar çıkaran, çoğu soba borularından yapılmış sahte bataryalar, İtilaf donanmasını defalarca yanıltmış, onları kendi üzerine çekmeyi başarmış, sık sık yer değiştirerek sürekli savaş gemilerinin ateşlerini dağıtmış, onlara çok cephane sarf ettirmiş ve böylece öteki bataryaların tahrip olmasına engel olmuştur.''
"Anadolu bataryalarından çektiğimiz...''
Esenkaya, Çanakkale Savaşları sırasında Fransız kuvvetlerinin karargahında bulunan Charles Roux'un, anılarında Anadolu yakasındaki topların tacizleri ve zararları hakkında şu cümleleri not ettiğini söyledi: ''Anadolu yakasından atılan mermiler nedeniyle tutuşan hayvan yemi taşıyan Annam gemisini seyrederken, Albay Gouraud, General Hamilton, General Hunter Weston konuşmaktaydılar. Anadolu bataryalarından çektiğimizi İngilizlere göstermek ve ispat etmek için bundan uygun bir fırsat ve örnek olamazdı. Nitekim generaller konuşmalarını bir süre keserek, yangını seyrettiler.''
"97. yılda 9 bin 700 öğrenciye şehitlik ziyareti''
Çanakkale SavaşI'nın 97. yıl dönümü kutlamaları kapsamında Valiliğin düzenlediği ''97. yılda 9 bin 700 öğrencinin şehitlik ziyareti'' etkinliğine katılan ilk öğrenci grubu, iskeleden Tarihi Gelibolu Yarımadası'na uğurlandı. Çanakkale Valisi Güngör Azim Tuna, iskelede düzenlenen uğurlama töreninde yaptığı konuşmada, Çanakkale Zaferi'nin 97. yıl dönümü kutlamaları münasebetiyle ''97. yılda 9 bin 700 öğrenciye şehitlik ziyareti'' etkinliği düzenlediklerini söyledi.
Milli Gazete