Kaçak akaryakıta hapis cezası kalkıyor
Son Güncelleme: 7 ARALIK 2012 - TSİ 10:27
Hazırlanan yeni kanun taslağına göre kaçak petrol tanımı ‘kaçak akaryakıt’ şeklinde değiştiriliyor. ‘Caydırıcılığın’ en önemli unsuru olan hapis cezası için ise ispat yükümlülüğü kamu kurumlarına veriliyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın koordinasyonunda Türk ekonomisine milyarlarca lira kayba neden olan kaçak akaryakıtta mücadele için yeni bir kanun taslağı hazırlandı.
Taslak, kaçak akaryakıtla mücadele şeklini değiştiriyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı çevrelerinden alınan bilgiye göre “Kaçakçılıkla Mücadele ve Gümrük Kanunu ile bazı kanunlarda” değişikliğe gidiliyor. Hazırlanan yeni taslakla Petrol Piyasası Kanunu’nda yer alan kaçak akaryakıt tanımı değiştiriliyor. Yürürlükteki kanunda yer verilen “Kaçak petrol (Madde 2); a) Kurumca belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıtı, b) Kanuni yollarla Türkiye’de serbest dolaşıma girdiği belgelendirilemeyen veya menşei belli olmayan petrolü ve petrol ürünlerini” tanımı değiştiriliyor. Yeni taslakta, kaçak akaryakıt ibaresine yer veriliyor. Mevcut kanunda petrol veya ürünün sahibi kişi veya kurum “Akaryakıtın ülkeye yasal yollardan girdiğini belgelerken” yeni taslakla ispat zorunluluğu kamu kurumlarına veriliyor.
Taslağın bu şekliyle kanunlaşması halinde, kaçakçılıkla mücadelenin zorlaşacağı belirtiliyor. Sektör kaynaklarına göre halen denetimlerde EPDK tarafından belirlenen miktarlarda marker olmayan veya marker’sız yakıt kaçak sayılıp idari para cezası kesiliyor. Ayrıca, hapis cezasını da içeren adli süreç başlatılıyor. Bunun için akredite laboratuvarın raporu yeterli bulunuyordu. Tasarıya göre marker içerme şartı kalkıyor. Kamu otoritesi kaçağı ispat edecek. Aksi halde, idari para cezasına rağmen adli süreç başlatılması zorlaşacak.
Marker Ocak 2007’de başladı
Benzin, motorin ve biodizel türü akaryakıt ürünlerine Ocak 2007’de başlayan marker eklenmesi işlemi ilgili lisans sahipleri tarafından akaryakıt tesislerinde kurulan otomatik dozaj kontrollü enjeksiyon sistemleri aracılığıyla yapılıyor. Kanun gereği ‘marker’ denetimini EPDK yapıyor. Marker’sız veya marker seviyesi düşük olan ürünü bulunduran rafineri, dağıtım şirketi veya istasyon hakkında akredite laboratuvarlar tarafından rapor düzenleniyor. İlgili şirkete idari para cezası kesiliyor. Ayrıca adli makamlara da kaçak yakıt sebebiyle suç duyurusunda bulunuluyor.
‘Kaçağın boyutu 8 milyar dolar’
TBMM bünyesinde kurulan Kaçak Akaryakıtı Araştırma Komisyonu Temmuz 2005’te bir rapor hazırladı. Rapora göre kaçağın yıllık boyutu 8 milyar doları buluyor. Devletin yıllık vergi kaybı ise 2,5 milyar dolar. Satışa sunulan akaryakıtın yaklaşık yüzde 20’si rapora göre kaçak. Öte yandan Emniyet’in akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele kapsamında yaptığı yılın ilk 9 ayındaki operasyonlarda piyasa değeri 48 milyon TL’lik kaçak akaryakıt ele geçirildi.