Uzun süreli oturmak pıhtılaşmadan ölüme sebep oluyor

Tromboz, dünyada yılda 3 milyon, ülkemizde ise 30 bin kişinin hayatına mal oluyor. Sorun, en çok da ofis çalışanlarını, bilgisayar başında uzun süre kalanları ve uzun süreli uçak ve otobüs yolculuğu yapanları tehdit ediyor. Özellikle de bilgisayar oyunlarının sihrine kapılıp, koltuğa çakılanlarda ölüm oranı çok yüksek.

Pıhtılaşma (tromboz) her yaştan 1000 kişiden birinin başına gelen bir sorun. Atar veya toplardamar sistemlerinde gelişip kan akışını engelliyor.

Atardamarlarda pıhtılar kalp krizi veya inmeyle (felç) sonuçlanabiliyor. Daha az bilineni olan toplardamardaki (bacaklar, kollar, karın ve göğüsteki) kan pıhtılarıysa bulunduğu yerden koparak akciğere ulaşabiliyor.

Pıhtı her yıl 30 bin kişiyi öldürüyor

Ölüm veya kronik hastalıklara yol açabiliyor. Masa başında, yolculuklarda hareketsiz geçirilen saatler pıhtı sorununa zemin hazırlıyor. Her yıl dünyada 3 milyon, Türkiye’de 30 bin kişi buna bağlı yaşamını kaybediyor.

Hastalara sessizce geliyor

Prof. Dr. Cengiz Köksal, “21’inci ve gelecek yüzyılın en büyük sorunu hareketsizlik olacak. Beyaz yakalı popülasyonumuz çok fazla. Bilgisayar oyunları nedeniyle çocuklarımız saatlerce bilgisayar başında, bacaklarını sarkıtmış şekilde hareketsiz duruyorlar. Dünyada her 37 saniyede bir kişi bacaklarına oturan pıhtı ve bunun akciğerlere gitmesi nedeniyle hayatını kaybediyor. Sorun gerçekten büyük” diyor. Pıhtı atan hastaların yarısı hiçbir belirti hissetmiyor. En sık görülen belirtilerse, etkilenen bacakta ağrı, şişme ve yürümeyle bu şikâyetlerin artması.

Her yaşta görülebiliyor

Kalp ve damar hastalıklarından kaynaklı ölümlerin dörtte birinin pıhtılar nedeniyle meydana geldiğini belirten

Prof. Dr. Ahmet Rüçhan Akar, “Her yaşta görülebilse de 60 yaşın üstünde ciddi oranda pıhtılaşma riski artıyor. Kadınlarda hamilelikte ve hamilelik sonrası emzirme döneminde sıklıkla karşılaşabiliyoruz. Doğum kontrol hapı kullananlarda daha yüksek oranlarda görülüyor” diyor.

Uzun uçak yolculuğu da riskli

Bir diğer önemli riskin kıtalararası yolculuklar olduğuna dikkat çeken Prof. Rüçhan Akar, “Trombozdan korunmak için ne yapılmalı” sorusuna şöyle cevap verdi:

“Özellikle aile hikayesi varsa, sigara içiliyorsa, daha önceden geçirilmiş bir tromboz durumu söz konusu ise yolculuklardan önce önleyici tedavi yapılmalı, varis çorabı giyilmeli.”

Pıhtıya karşı hareket et!

Risk grubunda olmayanların da uzun uçak yolculuklarında (4 saati geçen) saat başı kalkıp dolaşmaları yapılacak en mantıklı şey. Yanı sıra bilgisayarla çalışmak zorunda olanların da baldır kaslarını çalıştıracak basit hareketler yapması ve saat başı yürümesi gerekiyor. Çünkü uzmanlara göre, her yaşta ve herkesin başına gelebilecek olan pıhtıdan korunmanın en önemli yolu hareket etmek.

Tedavi yöntemleri

Uzmanların verdiği bilgiye göre, tüm hastalarda kan sulandırıcı ilaç kullanmak gerekiyor. Bazı hastalarda damarın içindeki pıhtıyı almak veya eritmek gerekebiliyor. Kan sulandırıcı ilaç kullanması yasak olanlarda ise akciğere pıhtı atmasını önlemek için tıkanan damarın yukarı seviyesine filtre koyma yöntemine gidiliyor.

Hürriyet, NTV