Petrol fiyatları Türkiye’yi zorlayacak
Son Güncelleme: 21 AĞUSTOS 2013 - TSİ 16:58
Petrolün varil fiyatı 105 doları geçti. Petrol fiyatlarındaki her yüzde 10’luk artış, Türkiye’den 3 milyar dolar gelir götürüyor. Böylece hem milli gelir azalıyor hem de bireylerin alım gücü düşüyor.
Petrol fiyatlarında son zamanlarda meydana gelen artış, dünya ekonomisi için ciddi bir tehdit halini aldı. Petrolün varil fiyatının 105 doları aşmasında en büyük etken olarak Ortadoğu'daki gelişmeler gösteriliyor. Süveyş Kanalı’nın Ortadoğu ülkelerinden Batı dünyasına petrol akışı açısından büyük önemi bulunuyor.
Öte yandan petrol fiyatlarının artmasında etkili olan bir başka faktör ise enflasyon olarak öne çıkıyor. Enflasyonist baskı konusunda ise dünya ikiye bölünmüş durumda. Bir yandan parasal genişlemesini azaltmayı planlayan ABD ve yüksek Dolar karşısında faiz artırmak zorunda kalacak olan gelişen piyasalar, diğer tarafta ise büyümeyi desteklemek adına gevşek politikalara devam edeceğini belirten Euro Bölgesi ile agresif parasal genişlemesini devam ettirmeye kararlı Japonya var. Uluslararası piyasalardaki arz talep dengesi, ham petrol ve işlenmiş ürün fiyatlarındaki değişimler ile dolar kurundaki artışlar, petrol fiyatlarının da yükselmesine sebep olmakta.
Çin’de gölge bankacılık sorunları artarken, Avrupa’da ekonomik sorunlar halen çözülemedi. ABD’nin petrol ithalatı günde 7.5 milyon varil ile 2000 yılından bu yana en düşük rakama gerilemiş durumda. ABD’nin kaya petrolü üretimiyle, kendi enerji ihtiyacını karşılayacak duruma geldiği savunuluyor.
Yüksek petrol fiyatının en belirgin yansımalarından biri de enflasyonist baskıyı artırması olarak kendini gösteriyor. Diğer yandan, Türkiye gibi dış enerji bağımlılığı yüksek ülkelerde, ödemeler dengesi olumsuz etkilenmekte. Bu nedenle petrol fiyatlarındaki artışın kalıcı olması halinde, Türkiye’de ekonomik büyüme hedefi ve cari açığın olumsuz etkilenmesi beklenebilir. Küresel piyasalardaki petrol fiyatı artışı gelişmekte olan ülke tüketicileri için ilk etkisini benzin ve mazot fiyatlarında yükseliş olarak göstermekte ve artış kalıcı olduğu takdirde üretici fiyatlarındaki artış tüketiciye yansıtılmakta. Türkiye, 2012 yılında 30.5 milyar dolarlık petrol ürünleri ithalatı gerçekleştirmişti. Petrol fiyatlarındaki her yüzde 10’luk artış, Türkiye’den 3 milyar dolar gelir götürüyor. Böylece hem milli gelir azalıyor hem de bireylerin alım gücü düşüyor. Aynı zamanda petrol fiyatlarındaki artış, vergi gelirlerinin de artmasına yol açıyor. Bunun sonucu olarak geçen yıl Türkiye’de petrol sektöründen elde edilen vergiler 50.5 milyar TL’ye ulaşmıştı. Artan vergi yükü, kişisel gelirin azalmasına neden olarak sonrasında gelir dağılımının bozulmasına yol açıyor.