Dolar TL'yi eritiyor
Son Güncelleme: 15 AĞUSTOS 2015 - TSİ 10:04
Dolar Cuma günü 2.8455 lira ile yeni tarihi zirvesine çıktı. Böylece 14 Temmuz’da 2.6307 lira olan dolar 1 ayda yüzde 8 değer kazandı. Yani Türk Lirası sadece 30 günde yüzde 8 değer kaybetti.
Erken seçime doğru gidilen ve belirsizliklerin bir türlü aşılamadığı Türkiye’de geçen yıla göre Türk Lirası’ndaki değer kaybı ise yüzde 22’ye yaklaştı. Bir yıl öncesine göre paramız yüzde 22 daha değersiz. 6 ay öncesine göre yüzde 15.5, 3 ay öncesine göre ise yüzde 9.3 daha az değerli.
Enflasyon zam sebebi
Türk Lirası’nın değer kaybı ithal ürünlerin maliyetini arttırıyor. 5 dolarlık ithalatın maliyeti 14 Temmuz’da 13.1 lira iken bugün 14.2 lira. Bu farkı ithalatçı zam olarak tüketiciye yansıtacak. Özellikle cep telefonu, televizyon, otomobil ve akaryakıt gibi ithalat ağırlıklı ürünlerde zam kaçınılmaz. Otomotiv sektörü temsilcileri en az yüzde 5 zammı masaya yatırdı bile. Ardından benzin ve mazot geliyor. 50 doların altına inerek 6.5 yılın en düşük seviyesini gören petrol fiyatının Türkiye için avantajı kalmıyor. Çünkü dolardaki artış benzin ve mazota zam olarak yansıyor. Bu kademeli olarak tüm sektörleri de olumsuz etkiliyor. Üretim maliyetleri artınca gıda başta olmak üzere zorunlu tüketim maddelerinin hepsinde fiyat artışları gündeme geliyor. Tüm bu zamlar ise enflasyonu arttırıyor. Yapılan hesaplamalara göre dolar kurundaki yüzde 10’luk değerlenme enflasyonu 1.5 puan yükseltiyor.
Dış ticarette ihracat zorda
Euro’da dolara karşı aşırı değer kaybı olmasaydı, kurdaki bu yükseliş ihracatçıyı memnun edebilirdi. Ama Euro’daki değer kaybı nedeniyle de Türkiye ihracatçısı yılın ilk yedi ayında 8 milyar dolar kayıp yaşadı. İhracatçı eylül ayıyla beraber ihracatın toparlanmasını bekliyordu ancak sıkıntının süreceği görülüyor. Türkiye ihracatçısı ara malını yani ihraç edeceği malı üretmek için ithalat yapıyor. Ve bu ithalatın yüzde 50’si dolar cinsinden yapılıyor. Yani ihracatçı dolarla hammaddesini alıyor üretimini yapıyor, Euro ile ihraç ediyor. Dolardaki yükseliş ihracatçının ithalat maliyetini dolayısıyla üretim maliyetini arttırıyor. Zaten Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre haziranda ihracat birim değer endeksi yani ihracatçının sattığı malın fiyatını belirleyen endeks yüzde 9.5 azaldı. İkinci çeyrekte birinci çeyreğe göre kayıp ise yüzde 9.2 oldu. Sonuç olarak ihracatçı daha fazla malı daha düşük fiyata satmak zorunda kaldı.
Hürriyet